Eigenlijk leren we tijdens school en studie maar bitter weinig over ruzie maken en conflicten oplossen. En dat terwijl we daar zowel op ons werk als privé regelmatig tegenaan lopen. Een eerste stap in mijn concept van Relaxed Ruziemaken is het in kaart brengen van je eigen conflictoplossingsstijl.

Ben je benieuwd naar je eigen conflictoplossingsstijl of die van je teamleden?

Voor een verkorte conflictoplossingsstijl-analyse kun je beginnen met de aankoop van mijn boek.

Voor een uitgebreide analyse in combinatie met een gesprek en tools hoe je kunt wisselen van conflictoplossingsstijl kun je contact met mij opnemen. Dit kan individueel of met je hele team.

UITLEG

Ik houd zelf enorm van ezelsbruggetjes, dus ik heb de volgende
metaforen bedacht:

• De krachtige Gorilla die bij een conflict zijn zin doordrukt.

• De huppelende Haas die hoopt dat het overwaait: ‘Mijn naam is
Haas’.

• De vriendelijke Teddybeer die graag aardig gevonden wil worden
en dus bij een conflict maar gewoon toegeeft.

• De slimme Vos die bij een conflict strategisch gaat onderhandelen.

• De samenwerkende Mier die het persoonlijk belang van alle
betrokkenen opsnort en zoekt naar het gemeenschappelijk
belang. De mier ‘poldert’.
Het onderscheid in de stijlen ligt onder andere in de focus op het
oplossen van het probleem, dan wel op behoud van de relatie.

Doordrukken: ‘My way or the highway’

De krachtige Gorilla: je standpunt forceren is effectief als er
opgetreden moet worden. Als de brand moet worden geblust, is
er een daadkrachtige commandant nodig die bepaalt wanneer het pand wordt binnengetreden. Eindeloos overleg is dan niet aan de orde. Zie ook de rijdende rechter: ‘Dit is mijn oordeel en daar zult u het mee moeten doen.’ Je zin doordrukken kan ten koste gaan
van de relatie, maar je kunt het belangrijker vinden dat er snel en
daadkrachtig wordt opgetreden. De zakelijke belangen zijn dan
groter dan de waarde van de relatie.

Vermijden: ‘Het waait misschien wel over’

De huppelende Haas: het conflict ontlopen kan effectief zijn als
de inhoud niet zo belangrijk is of als er zaken zijn die een hogere
prioriteit hebben. Choose your battles & pick your fights.
Het kan ook nuttig zijn als je vreest dat je ongelijk hebt of om
even een time-out in te lassen (bijvoorbeeld als de emoties hoog oplopen). Om wat afstand te kunnen nemen. Het is een ineffectieve stijl als het onderwerp wel belangrijk is. Jouw mening wordt niet gehoord en je laat ook niet merken of je het er nu wel of niet mee eens bent. Dat schept onduidelijkheid en irritatie. Onduidelijkheid leidt tot stagnatie. Hazen houden niet van
de confrontatie en hebben nog weleens de neiging om ja te zeggen terwijl ze nee bedoelen.

Toegeven: ‘Het is mij de ruzie niet waard’

De vriendelijke Teddybeer: de ander zijn zin geven is natuurlijk erg effectief als je ongelijk hebt of als je wel gelijk hebt, maar de relatie zo belangrijk is dat je je verlies beter kunt nemen.
Het is niet effectief als je het conflict niet durft aan te gaan uit angst voor ruzie of afwijzing. Als je namelijk bang bent voor conflicten, wordt jouw stem niet gehoord. Voor leidinggevenden en teamleden lijkt het in eerste instantie natuurlijk erg plezierig, iemand die het altijd met je eens is en geen tegengas geeft, maar in feite wordt jouw potentie niet benut.

Onderhandelen: ‘Ik een beetje meer dan jij’

De slimme Vos: onderhandelen is vooral effectief als beide partijeniets kunnen winnen. Iedereen levert wat in en de relatie blijft in stand. Onderhandelen werkt alleen als beide partijen bereid zijn om water bij de wijn te doen. Er moet natuurlijk wel een zekere gelijkwaardigheid zijn. Onderhandelen is ineffectief bij principekwesties of bij verschil in normen en waarden. Onderhandelen is ook niet effectief als er sprake is van een groot machtsverschil. Zo valt er weinig te onderhandelen als kleine fruitboer tegenover een grootgrutter.

Samenwerken: ‘Wat is ons gemeenschappelijke belang?’

De samenwerkende Mier: een conflict oplossen door samen te werken aan een oplossing waar iedereen zich in kan vinden. Dit blijkt in de praktijk een mooie (maar lastige) optie te zijn. In deze conflictoplossingsstijl heb je de focus niet alleen op je doel maar ook op de relatie. Je weegt steeds zorgvuldig en nauwkeurig af wat zwaarder moet wegen. Je bent hard bezig om de relatie goed te houden en daarnaast ook je eigen doelen te realiseren. Daarvoor is het nodig om een balans te vinden tussen het eigen belang en het belang van de ander. Dat gaat natuurlijk het makkelijkst als je een gemeenschappelijk belang weet te vinden. Het is een effectieve stijl als je zeker weet dat er over en weer goede wil is om tot een oplossing te komen en als er ook over en weer daadwerkelijk wordt gekeken naar de belangen van de ander. Het is niet effectief als een van beiden niet echt de inzet heeft om tot een oplossing in het gemeenschappelijk belang te komen. Dan is het eigenlijk alleen maar tijdrovend en kansloos. De conflictoplossingsstijl van de Mier zien we het allerbeste terug in ons Nederlandse begrip Polderen.

Conclusie

We hebben de Gorilla die bij een conflict zijn zin doordrukt, de Haas die het er gewoon niet over heeft, de Teddybeer die graag
aardig gevonden wil worden en dus maar toegeeft, de Vos die bij een conflict gaat onderhandelen en probeert zo veel mogelijk binnen te halen en de Mier die alle belangen wil verenigen. Al deze conflictstijlen hebben zo hun voor- en nadelen. Train jezelf in het kunnen gebruiken van meerdere conflictstijlen. Wees je bewust van je favoriete conflictoplossingsstijl en weeg steeds af of deze conflictoplossingsstijl in het gegeven geval ook de meest effectieve conflictoplossingsstijl is.

Gebaseerd op de 5 stijlen van Kilmann, Ralph, Thomas, Kenneth (1977/07/01). Developing a Forced-Choice Measure of Conflict-Handling Behavior: The “Mode” Instrument, p. 309-325. 10.1177/001316447703700204, Educational and Psychological Measurement